Żabno

   ŻABNO - MIASTO LEŻĄCE W PÓŁNOCNO - WSCHODNIEJ CZĘŚCI WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO, W POWIECIE TARNOWSKIM, GMINIE ŻABNO, NAD KOŃCOWYM BIEGIEM RZEKI DUNAJEC - NIZINA NADWIŚLAŃSKA.

W 1385 roku Żabno miało już prawa miejskie, słynęło głownie z jarmarków.
Miasto było kilkakrotnie zniszczone:

powódź - najtragiczniejsza miała miejsce 19 VII 1934 r., brak regulacji Dunajca, a przede wszystkim niskie wały nie zapewniały odpowiedniego bezpieczeństwa. Kilkudniowe opady, a wody rzeki przerwały wały w Niedomicach i zalały miasteczko i pobliski wsie. W czasie powodzi nie został zalany Rynek i przylegające do niego domy. Właśnie tutaj mieszkańcy znaleźli schronienie, szczęściem było, że nie zanotowano ofiar śmiertelnych. Po ustąpieniu wody szerzyły się choroby i zatrucia, zniszczone zostały płody rolne.

pożary - pierwsza wiadomość na temat pożaru Żabna pochodzi z 1501 r. - mówi ona o spaleniu miasta, ale największy pożar Żabna (20 IV 1888) zniszczył prawie całe miasteczko bez ulicy Dąbrowskiego - spłonęły: kościół parafialny 125 budynków i 25 stodół

Więcej informacji na temat historii Żabna znajdziesz na:
  www.zabno.pl
a także w książkach Pawła Domańskiego pt.:
 1 „Żabno do 1939 roku”
 2 „Żabno w latach okupacji hitlerowskiej (1939 - 1945)”
 3 „Żabno w drugiej połowie XX wieku”
 4 „Żabno A - Z”

Korzystając z tych źródeł wybrałem najciekawsze informacje:

 1. Legendy o nazwie miejscowości:
    o W odległych czasach, kiedy Żabno było małą osadą w kierunku jego zabudowań zbliżało się konno dwóch jeźdźców. Uwagę ich zwróciła bardzo duża ilośćo żab w pobliskich stawach, które otaczały miejscowośćo . Ponieważ obaj byli zmęczeni, postanowili odpocząćo . Wówczas jeden z nich miał powiedziećo do drugiego: „Ale tu dużo żab”. Ten zaś miał mu odpowiedziećo : „No”. Z połączenia tych dwóch wyrazów miała więc powstaćo nazwa miejscowości: Żabno
   o Inną interpretacje posiada legenda o samotnym rycerzu. Ten miał rzekomo podążaćo w kierunku Żabna od strony południowej. Zbliżając się w pobliże osady przejeżdżał konno obok rozległego stawu z dużą ilością rechocących żab. Koń nie mógł znieśćo odgłosu żab, spłoszył się, a efektem zajścia było zrzucenie rycerza na ziemię. Wtedy rzekomo wypowiedział słowa - „Niech żabiniec pochłoną wszelkie piekła” Do czasów obecnych zachowała się regionalna nazwa zagłębień na przedmieściach Żabna - „Żabi Dołek”


 2. Herb Żabna - przed 1333 rokiem Władysław Łokietek nadał Żabno Spytkowi Leliwicie, protoplascie Melsztyńskich i Tarnowskich. Herbem Lelewitów był półksiężyc i gwiazda sześcioramienna. W 1441 roku dobra Żabieńskie drogą małżeństwa Jadwigi Melsztyńkiej z Andrzejem z Tęczyna przeszły pod panowanie Toporczyków -Tęczyńskich. Do herbu dołączony został zapewne i topór. Stąd prawdopodobnie herb Żabna jest kombinacją herbu Leliwa i Toporczyków.


 3. Ratusz - wybudowany został pod koniec XIX wieku. Po pożarze w 1888 roku uległy spaleniu budynki, które znajdowały się na miejscu dzisiejszego Ratusza, a ówczesny burmistrz Żabna podjął decyzję o wybudowaniu tego obiektu. Prace przy budowie trwały 4 lata, a w styczniu 1896 r. dokonano uroczystego otwarcia. Oprócz władz lokalnych w Ratuszu znalazły swoją siedzibę inne instytucje działające na terenie miasteczka m. in. posterunek policji. Swoją siedzibę w tym budynku od 1920 do 66 miała także Szkoła Powszechna w Żabnie. Od 1 IX 68 rozpoczęła w nim działalność Zasadnicza Szkoła Zawodowa i LE.


 4. Kościół pod wezwaniem Św. Ducha - trudno określić czas powstania kościoła parafialnego w Żabnie. Z pewnością wraz z potwierdzeniem praw magdeburskich, powstała także parafia. Jednak pierwsza wzmianka pochodzi dopiero z roku 1422. Całkowitemu spaleniu żabnieńska świątynia uległa w 1657 roku. Następny pożar zniszczył prawie cały kościół w 1799 roku. Również uszkodzony został podczas I wojny światowej. Kościół w Żabnie to obiekt barokowy, zbudowany z cegły i kamienia, trójnawowy i trójprzęsłowy. Towarzyszy mu wolno stojąca dzwonnica z przełomu XVIII i XIX w. Rozbudowany w latach 1955-59, a w1970-72 zmieniono jego polichromie wewnętrzną


 5. Stanisław Wyspiański - powiązanie tej postaci z Żabnem było znaczne. Pozostawił bowiem po sobie wiele obrazów oraz cykle pejzaży - głównie z Konar. Ta niegdyś samodzielna wieś, związana była szczególnie z życiem artysty. Bywał tu często, przyjeżdżając na kurację do przyjaciół. Wiązało się to z urodzoną w Konarach Teofilą Pytko - żoną Wyspiańskiego. Najstarsi mieszkańcy Konar wspominają, że stale chodził ze szkicownikiem w ręku, utrwalając widoki, rysując pracujących starszych, wieśniaków i dzieci. Większość tych prac została zniszczona podczas powodzi w 1934 roku. Nie istnieją już domy związane z pobytem artysty w tej miejscowości, ale cała dzielnica wraz z jego główną ulicą nosi imię S. Wyspiańskiego. Imię poety nadano również SP w Żabnie.


 6. Dąb Wolności- jest to pamiątka po akcji sadzenia drzewek w okresie międzywojennym. Dąb posadzony został przez ówczesnego dyr. Szkoły Podstawowej w Żabnie Wojciecha Seweryna, w przeddzień 10-tej rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę. Miało to miejsce 10 XI 1928 roku. Po wsadzeni dąb został ogrodzony, a w latach 70-tych uznano go jako zabytkowy obiekt przyrody i podlega specjalnej ochronie. Dąb Wolności dodaje specyficznego uroku i stanowi swoistą wizytówkę Żabna oraz ładnie harmonizuje z uporządkowanym wokół niego rynkiem.


 7. Zalew „Kakałko” - myśl utworzenia na terenie Żabna zalewu wodnego zrodziła się na początku lat 90-tych. Dogodnym miejscem stało się wyrobisko piaskowe gdzie zaczęła się pojawiać woda, naturalne źródełko. Wykorzystano ten fakt i w latach 1992 - 94 doprowadzono do budowy rekreacyjnego zalewu wodnego. Mimo różnych propozycji nazw tego miejsca przyjęło się jedno - „Kakałko” Zalew w Podlesiu Dębowym stał się letnią wizytówką Żabna, z którego korzysta tysiące ludzi. Ten ośrodek dysponuje sprzętem wodnym, polem namiotowym, estradą oraz boiskami sportowymi.


 8. Klub Przyjaciół Miasta Żabno w Chicago - założony 9 I 1972 roku, a już 6 II 73 r. przyjęto jego Konstytucję. Głównym celem była i jest - działalność charytatywna na rzecz miasta Żabna. W latach 1980 - 1991 Klub zawiesił swoją działalność z powodu braku podjęcia inicjatyw. Dnia 10 IX 1995 r. podczas uroczystej mszy św. w kościele p. w. Stanisława Biskupa i męczennika w Chicago został poświęcony sztandar. Dokonał tego proboszcz parafii Żabno ks. kanonik Zdzisław Podstawa, który przebywał w tym czasie z wizytą duszpasterską w Chicago. Z dotychczasowych ważniejszych inwestycji główna pomoc skierowana była na remont żabieńskiego kościoła, plebani, cmentarza parafialnego, budynku do przechowywania zwłok, rozbudowy SP, pomoc klubom sportowym w Żabnie i Konarach oraz ufundowanie nowego pomnika św. Floriana. Rokrocznie w Chicago organizowane są zabawy i festyny (karnawał i okres jesienny), a dochody z tych imprez członkowi Klubu przeznaczają na pomoc dla swoich rodaków w Polsce.


 9. Centrum Kultury - placówka jest kontynuatorką Świetlicy Miejskiej. Swoją działalność CK rozpoczęło w 1982 roku po oddaniu do użytku nowego budynku przy ul. Jagiełły 16. Początkowo placówka występowała po nazwą Dom Kultury, by z czasem przyjąć nazwę Miejsko-Gminny Dom Kultury. Więcej informacji pod adresem: www.ckzabno.prv.pl


 10 .Ludowy Zespół Sportowy - początki powstania tej organizacji na terenie Żabna sięgają jeszcze utworzenia gniazda „ Sokoła w 1910 roku. Po I wojnie światowej działał w miasteczku Klub Sportowy „Dunajec”, którego nazwę zmieniono w latach 1920-24 na AKS „Strzelec”. Nazwa AKS przetrwała do 1939 roku. Po zakończeniu II wojny światowej przyjęto z kolei nazwę Ludowy Zespół Sportowy „Dunajec”, która obowiązywała do 1960 roku. W tedy zmieniono ją na Ludowy Zespół Sportowy Żabno. Od 1 VII 2000 roku przyjął nową nazwę - Miejski Ludowy Klub Sportowy „Polan” Żabno.


 11.Zespół Szkół Zawodowych im. ks. prof. Janusza Stanisława Pasierba:
www.zsz-zabno.prv.pl


 12.Gimnazjum w Żabnie: www.szkoly.edu.pl/sp.zabno


 13.Gimnazjum w Łęgu Tarnowskim: www.szkoly.edu.pl/zs.zabno


 14.Szkoła Podstawowa w Żabnie: www.interszkola.pl/sp-zabno